برداشت ایران از اولین مخزن ذخیره سازی گاز

ایران امسال از اولین مخزن ذخیره سازی گاز در منطقه برداشت می‌کند...

مهدی فکور با اعلام این که طبق آمار تاکنون 300 میلیون متر مکعب گاز به مخزن ذخیره سازی سراجه قم تزریق شده است، گفت: به احتمال زیاد امسال می‌توانیم از این مخزن ذخیره سازی که اولین مخزن ذخیره سازی در خاورمیانه است برداشت کنیم.

وی با تاکید بر این‌که حجم برداشت از مخزن ذخیره سازی سراجه متناسب با حجم تزریق است گفت: طبق برنامه قرار بود 1.5 میلیارد متر مکعب گاز در این مخزن ذخیره شود که این امر محقق نشد. البته زمستان امسال از همین 300 میلیون متر مکعب گاز تزریق شده برداشت خواهیم کرد.

مدیر عامل شرکت نفت مناطق مرکزی در پاسخ به این سوال که دلیل تاخیر در راه‌اندازی و برداشت گاز از مخزن سراجه قم چه بود؟ توضیح داد: ذخیره سازی گاز برای اولین بار در کشور انجام می‌شود و تاکنون سابقه مطالعاتی و تحقیقاتی نداشته است. لذا برای ذخیره سازی گاز در این مخزن و برداشت از آن باید طبق مدل عمل کرد.

به گفته فکور، رفتار مخزن برای تزریق گاز ناشناخته است اما با شروع برداشت از مخزن ذخیره سازی سراجه تجربه زیادی می توانیم کسب کنیم.

طرح تبدیل میدان گازی سراجه قم به مخزن ذخیره سازی با هدف کنترل نوسان تولید و جبران کمبود گاز در ماه‌های سرد سال انجام شده است. با اجرای این طرح گاز تولیدی از میدان‌های جنوب کشور در ماه‌های گرم سال به مخزن سراجه قم تزریق و ذخیره و در روزهای سرد سال همزمان با افت فشار گاز برای تامین مصارف به ویژه در شهر تهران به خطوط سراسری تزریق می‌شود.مخزن سراجه در 40 کیلومتری شهرستان قم واقع شده و از جمله مخازن هیدروکربوری به شمار می‌شود که به دلیل نزدیک بودن به مناطق پرمصرف از موقعیت راهبردی مناسبی برخوردار است.

طبق برنامه باید در میدان گازی سراجه روزانه هفت میلیون متر مکعب گاز تزریق و در فصول برداشت روزانه 9 میلیون متر مکعب قابلیت تولید دارد. با توجه به این که به طور معمول هر کشوری باید بین 12 تا 14 درصد از تولید گاز خود را ذخیره کند تا در روزهای سرد سال با مشکل کمبود گاز مواجه نباشد در برنامه پنجم توسعه کشور مقرر شده است که روزانه 110 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در کشور ذخیره شود.

از آنجایی که تا پایان سال 1393 تولید گاز ایران به روزانه بیش از یک میلیارد متر مکعب افزایش پیدا می‌کند این مقدار گاز باید در چهار مخزن ذخیره سازی سراجه قم، شوریجه، گنبد نمکی کاشان و یورتشای ورامین ذخیره شود. براساس برنامه از مجموع 110 میلیون متر مکعب گاز 30 میلیون متر مکعب در مخزن سراجه ، 40 میلیون متر مکعب در مخزن شوریجه و در مجموع 40 میلیون متر مکعب در مخزن‌های گنبد نمکی و یورتشای ورامین ذخیره خواهد شد.

ذخیره سازی گاز در مخزن‌های هیدروکربوری در حالی است که پیش از این ایران گاز طبیعی خود را در خط لوله‌های انتقال گاز ذخیره می‌کرد.

پیش از این مدیر عامل شرکت ذخیره سازی گاز از لزوم راه اندازی 30 تا 40 مخزن ذخیره سازی در دو سال آینده در کشور خبر داده بود این در حالی است که در حال حاضر به طور جدی این شرکت فعلا 9 پروژه را در دستور کار قرار دارد.

سابقه ذخیره سازی گاز به سال 1915 میلادی برمی گردد اکنون قاره آمریکا با 441 مخزن دارنده بیشترین مخزن ذخیره سازی دنیا اروپای غربی هم در حال حاضر 75 مخزن فعال دارد و با احتساب 17 مخزن اروپای مرکزی در مجموع این قاره دارای 92 مخزن ذخیره سازی گاز است. کشورهای عضو شوروی سابق در مجموع 46 مخزن ذخیره سازی گاز دارند که در این میان 21 مخزن آن متعلق به روسیه است. با وجود این که کشور ایران که دارنده دومین گاز دنیا است تاکنون فاقد مخزن فعال ذخیره سازی بوده است که البته با راه اندازی مخزن سراجه قم ایران اولین کشوری خواهد بود که در میان کشورهای منطقه دارای مخزن ذخیره سازی می‌شود.