اخبار روز ایران و جهان

روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی مفصل موضوع دور جدید مذاکرات ایران با گروه 1+5 و طرح پیشنهادی غرب برای حل مسئله هسته‌ای ایران را مد نظر قرار داد.

این روزنامه انگلیسی نوشت: قدرتهای 1+5 پس از برگزاری انتخابات آمریکا دور جدیدی از اقدامات دیپلماتیک را برای از بین بردن مسئله هسته‌ای ایران آغاز خواهند کرد.

به نوشته این روزنامه انگلیسی، در بسته پیشنهادی تجدید نظر شده، کاهش تحریم‌های فعلی علیه ایران و انگیزه‌های تشویقی دیگری برای کاهش غنی‌سازی اورانیوم تهران در نظر گرفته شده است.

علاوه بر این، به نوشته گاردین، در دور جدید مذاکرات تلاش خواهد شد گامهای لازم برای دستیابی به توافقی که بتواند بی‌اعتمادی طرفین به یکدیگر که باعث به نتیجه نرسیدن دور پیشین مذاکرات شد را از میان بردارد.

طبق استدلال این روزنامه انگلیسی در دور پیشین مذاکرات هر کدام از طرفین مذاکره منتظر بودند طرف مقابل ابتدا امتیاز بدهد، اما در طرح جدید امتیازاتی که هر کدام از طرفین در هر گام باید بدهند، مشخص شده است.

یک دیپلمات اروپایی می‌گوید: «ما می‌دانیم که ایرانی‌ها نیاز به چیزی دارند که بتوانند در کشورشان روی آن توافق مانور بدهند؛ ما هم از طرف مقابل تغییر واقعی می‌خواهیم. بنابراین مسئله این است که ترتیب این گامها به طور صحیح مشخص شود. دور بعدی مذاکرات حول همین موضوع متمرکز است».

یک دیپلمات غربی دیگر گفت: «در صورتی که ایران آمادگی کافی داشته باشد، موضوع تحریم ها بر روی میز خواهد بود. ایران نباید انتظار داشته باشد گروه 1+5 سرنخ اولیه را بدهد اما اگر این کشور آماده انجام اقدامات واقعی باشد، ما هم آماده‌ایم پاسخ دهیم.»

وی افزود: «اقدامات ما می‌تواند برداشتن تحریم‌ها را هم شامل شود اما تنها در قبال انجام حرکتهایی درست از جانب ایران. تحریم‌ها در تهران اثرگذار هستند و ما اگر پیشرفت‌هایی جدی در زمینه رفع نگرانی‌هایمان نبینیم، آنها را بر نخواهیم داشت».

این گزارش می‌افزاید در صورتی که رویکرد گام به گام اثر بخش نباشد احتمالا طرحی جامع و آرمان‌گرایانه ارائه خواهد شد که در آن به ایران اجازه داده خواهد شد تنها تحت نظارت نظارت‌های بین‌المللی سختگیرانه‌تر به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین (زیر 5 درصد) ادامه دهد.

این دیپلمات غربی گفت: «در حال حاضر ما درجا می‌زنیم چون ایران درخواستهای زیادی دارد و در ازاء آن چیزی نمی‌دهد. یک راه برای اینکه ایران بتواند رو به جلو گام بردارد این است که پیشنهاد ارائه امتیاز بیشتری را بدهد و در همان حین مطالبه بزرگتری را هم مطرح کند.»

مقامات شرکت‌کننده در این مذاکرات می‌گویند پنجره دیپلماسی با ایران بین زمان انتخابات آمریکا در روز 6 نوامبر و بهار آینده باز خواهد بود.

یک دیپلمات غربی می‌گوید: «وجود انتخابات ابهام‌های زیادی ایجاد می‌کند اما بعد از ماه نوامبر امور روشن‌تر خواهد شد و این مطمئنا فرصت است».

به نوشته گاردین، نماینده انگلیس دراین مذاکرات «مارک سیدویل» خواهد بود که نماینده ویژه انگلیس در افغانستان و پاکستان بوده و اکنون نیز او را گرداننده سیاسی جدید وزارت خارجه انگلیس می‌دانند.

البته انتخابات آمریکا نیز تأثیر زیادی در موضوع مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران خواهد داشت. طرح تجدید نظر شده فرض را بر این گرفته است که چه اوباما پیروز شود و چه رامنی، رویکرد دیپلماتیک بدون تغییر ادامه خواهد یافت. اگر رامنی در انتخابات پیروز شود و بعد از رسیدن به قدرت نظرش بر تجدید نظر کامل در خط‌ مشی‌ها باشد، در این صورت  مذاکرات هسته‌ای ممکن است برای چند ماه از مسیر خود خارج شوند.

انتظار می‌رود باب گفتگوها بار دیگر در فصل بهار که ایران درگیر انتخابات ریاست جمهوری می‌شود، مجددا بسته شود.

این روزنامه انگلیسی در ادامه به شرح مواضع طرفین در مذاکرات دور قبلی می‌پردازد و می‌نویسد یکی از عوامل به نتیجه رسیدن مذاکرات پیشین این بود که ایران خواستار رفع کامل تحریم‌ها شده بود، در حالی که حاضر به دادن امتیاز به طرف غربی نبود.

بر همین اساس، یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا می‌گوید: « ایده‌های آنها برای آمریکا برانگیزاننده نبود».

گاردین می‌افزاید، علی‌رغم این، برخی از تحلیلگران آمریکایی از موضع غرب در مذاکرات مسکو انتقاد کرده و گفتند ایران وقتی هیچ امیدی به رفع تحریم‌ها نبود انگیزه‌ای برای دادن امتیاز بر سر برنامه غنی‌سازی‌اش نبود.

جورج پرکوویچ، متخصص هسته‌ای در موسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی» می‌گوید: «پیشنهاد دادن قطعات هواپیما دشنام بود.» وی استدلال کرد برای اینکه توافقی صورت بگیرد رهبر عالی ایران باید بتواند اگر از پیمان‌شکنی طرف غربی مطمئن شد از سر گرفتن غنی‌سازی اورانیوم در سایت فوردو برگردد و این چیزی بود که در پیشنهادهای غرب اثری از آن نبود.

پرکوویچ می‌گوید: «فرض کنید رهبر عالی ایران کاملاً به این نتیجه رسیده است که آمریکا تقلب خواهد کرد؛ او چه دستاویزی در اختیار دهد؟ قاعدتاً این دستاویز باید فوردو باشد. او باید مطمئن باشد که می‌تواند به فوردو برگردد و آن را از سر بگیرد».

جیم والش، یکی از متخصصان موسسه فناوری ماساچوست می‌گوید: « زمان بین انتخابات آمریکا و انتخابات ایران بهترین و آخرین فرصت برای حل این مناقشه است... من فکر می‌کنم هم ایرانی‌ها و هم آمریکایی‌ها آماده هستند. مسئله تنها این است که آیا می‌توان چشم‌اندازها و سیاست‌ها را به گونه‌ای هماهنگ کرد که در این فرصت زمانی کارساز شوند یا خیر».